Wetenschap, technologie en innovatie in maatschappelijke transities

In februari, nog vóór de coronacrisis, bracht de AWTI een adviesrapport uit: “Versterk de rol van wetenschap, technologie en innovatie in maatschappelijke transities”. Volgens de adviesraad kunnen wetenschap, technologie en innovatie (WTI) een sterkere en effectievere rol spelen bij de urgente maatschappelijke opgaven waar we als land (en wereldwijd) voor staan. De raad deed daarvoor drie aanbevelingen, in deze tijd van acute crisis misschien nog wel belangrijker. Waarom precies?

Een man loopt langs een constructieplaats

We staan wereldwijd voor een aantal urgente maatschappelijke uitdagingen. In Nederland worden doelgerichte maatschappelijke transities ingezet op gebieden als voedsel, zorg, mobiliteit, veiligheid en energie. Hoewel Nederland een goede uitgangspositie heeft op het gebied van economie en wetenschap, schiet volgens de AWTI het huidige overheidsbeleid te kort om wetenschap, technologie en innovatie elkaar optimaal te laten versterken. In het adviesrapport geeft de AWTI daarom antwoord op de vraag: Hoe kan de regering de bijdrage van wetenschap, technologie en innovatie aan maatschappelijke transities verbeteren?

Een helder toekomstbeeld en een ingrijpende aanpak

Om te stimuleren dat de wetenschap, technologie en innovatie beter worden benut voor maatschappelijke transities, moet de regering zorgen voor een overkoepelend beeld van ‘het Nederland van de toekomst’ én een bijbehorende (ingrijpende) aanpak voor de transities. Dat grote verhaal ontbreekt nu. Er is te weinig perspectief op echte, radicale vernieuwing en innovatie: waarom is het nodig, wat brengt het ons? Waarin willen we investeren en ook: wat willen we dat er níet gebeurt?

Het toekomstbeeld en de aanpak maken gerichte investeringen mogelijk, voorkomen verspilling van tijd en geld, en brengen innovators samen met nieuwe en creatieve partijen.

Wat is er nodig?

Een transitieversnelling vraagt om toekomstgericht beleid. Toekomstgericht beleid schept duidelijke en krachtige condities waaronder wetenschappers samen met andere (commerciële en creatieve) innovators kunnen bijdragen aan maatschappelijke transities. De condities stellen alle betrokkenen ook in staat te anticiperen op transitiepijnen en er goed mee om te gaan.

De raad doet daarvoor drie aanbevelingen:

Een overkoepelend beeld van het Nederland van de toekomst: Zorg voor een overkoepelend beeld van het Nederland van de toekomst; bouw dit op als een reeks vensters en stel het beeld regelmatig bij. Beleg de eindverantwoordelijkheid voor het toekomstbeeld bij een onderraad voor maatschappelijke transities.

Een netwerk van met elkaar verbonden transformatieve coalities: Ontwikkel een netwerk van met elkaar verbonden transformatieve coalities. In dit netwerk werken diverse (nieuwe, onverwachte) partijen met elkaar samen en leren van elkaar.

Een interne toekomstgroep in elk ministerie: Vraag elk ministerie een interne toekomstgroep van medewerkers op te zetten en geef deze een prikkelende opdracht.

In deze absurde tijd lijkt het meer dan ook belangrijk dat wetenschap, technologie en innovatie zo effectief en uitgebreid mogelijk worden ingezet. In de strijd tegen corona, en bij alle sociale, technische én praktische uitdagingen die de pandemie met zich meebrengt. In het adviesrapport lees je meer over hoe bovenstaande aanbevelingen kunnen worden uitgevoerd. Download het advies.