Wat de crisis ons leert over verschillende innovatiestijlen

Te weinig IC bedden en beademingsapparatuur, het werd ineens realiteit. Wereldwijd steeg de vraag door de coronacrisis ineens enorm, maar er zijn te weinig leveranciers om snel genoeg te kunnen opschalen. Het drukt ons met de neus op de feiten: we zijn als samenleving afhankelijk geworden van vaak enkele grote leveranciers. Deze crisis geeft inzicht in de voordelen van een open innovatiestijl.

Foto's van gebouwen van Philips en Dyson/Dytech

Bedrijven en onderzoekers moeten samenwerken op een schaal en snelheid die we niet eerder meemaakten. In een gesloten innovatiestijl is dat moeilijk: bij gesloten innovatie ontwikkelt één bedrijf alle apparatuur zelf en houden ze zelf de volledige verantwoordelijkheid voor de productie. De huidige crisis leidt er toe dat we barrières, zoals richtlijnen, regelgeving en patenten tijdelijk opheffen om samen sneller aan te slag te gaan of blijven. Deze open innovatiestijl innovatie maakt het mogelijk om sneller te innoveren, beter samen te werken en meer gebruik te maken van de creativiteit van andere spelers, ook voor start- en scale-ups.

Dyson: een bedrijf met een gesloten en centralistische innovatiestijl

Lijnrecht tegenover een open innovatiestijl vinden we de gesloten en centralistische innovatiestijl van een bedrijf als Dyson. Doordat het bedrijf alle apparatuur zelf ontwikkeld, blijft productie vaak in eigen hand. Dat heeft voordelen omdat ze als marktleider maximaal kunnen kapitaliseren op hun product. Maar het maakt de samenleving afhankelijk van de snelheid en creativiteit van slecht één partij. Een bedrijf als Dyson profiteert daardoor ook niet of nauwelijks van de flexibele schil van toeleveranciers die kunnen helpen bij opschalen. 

Een open en coöperatieve innovatiestijl: Philips

Open innovatie en nauwe samenwerking met leveranciers en partners staan centraal bij Philips. Het bedrijf integreert apparatuur, software en verschillende onderdelen tot één systeem. Philips heeft patent op de software van bijvoorbeeld beademingsapparatuur, maar de productie van componenten en modules kan Philips ook uitbesteden aan andere partijen. Daar maakt het bedrijf dan ook gebruik van nu snel opgeschaald moet worden. Het feit dat Philips al bestaande, goed functionerende en goedgekeurde apparatuur produceerde maakt dat opschalen snel en makkelijk kan.

Hoe creëer je een open innovatieproces?

Zie het als bouwen met LEGO. Verschillende legoblokjes kunnen op meerdere manieren in elkaar gezet worden tot verschillende bouwwerken. Elk van die bouwwerken heeft dan bijvoorbeeld eigen software nodig of net afwijkende onderdelen, wat leidt tot verschillende eindproducten. Andere partijen kunnen makkelijk aanhaken om mee te werken aan een eigen bouwwerk of kunnen meewerken aan software om bouwwerken een nieuwe functie te geven. Zo’n open, integrale en innovatieve aanpak levert één groot voordeel op: door samen te werken hoeft niemand echt bij nul te beginnen om een nieuw product te ontwikkelen. Je werkt actief samen en borduurt voor op elkaars kennis, kunde, netwerk of bijvoorbeeld patent. Goede voorbeelden hiervan zijn de Apple- of Google playstore, waar verschillende ontwikkelbedrijfjes de kans kregen hun apps en mobiele diensten een plekje te geven. Denk aan Instagram of Buienradar.

Bij open innovatie kunnen we zelfs profiteren van de creativiteit van burgers, fanatieke ontwerpers doe-het-zelf-gemeenschappen. Een prachtig voorbeeld van wat dat kan opleveren is de manier waarop de snorkelmaskers van de Decathlon nu met een adapter kunnen worden omgebouwd tot maskers voor zuurstofbehandeling van coronapatiënten of als beschermend masker voor artsen.

Innovatieve ecosystemen waarin we niet afwachten

De kunst van open innovatie is dus om een innovatief ecosysteem te creëren, zoals Apple, Google en Philips dat deden. Verschillende partners – zoals Philips en haar toeleveranciers – werken actief met elkaar samen, om te innoveren of sneller op te kunnen schalen. Daarbij is het belangrijk om producten – zowel hard- als software – te ontwikkelen die makkelijk koppelbaar zijn en die te produceren zijn door meerdere leveranciers, en om open te staan voor andere partijen die aanhaken wanneer innoveren of opschalen noodzakelijk is.

Willen we als samenleving in de toekomst minder afhankelijk zijn van enkele grote producenten en kunnen profiteren van snelle innovaties en slimme oplossingen zoals de snorkelmaskers als zuurstofmaskers, dan moeten innovators en producenten open kaart spelen en elkaar opzoeken om samen te innoveren en op te schalen.

Dit artikel ontstond op basis van een uitgebreide reflectie op innovatiestijlen van marketingfacts.nl.