‘Inzetten op biobased bouwen is een win-win-win situatie’
Om de klimaatdoelen van 2030 te halen moet Nederland flink verduurzamen. De bouwindustrie speelt hierin een belangrijke rol, stelt Jan Willem van de Groep, kwartiermaker van de Buyer Group Biobased Bouwmaterialen (BGBB). ‘Met biobased bouwmaterialen kun je de CO2 uitstoot reduceren van 20 megaton naar 12 megaton per jaar.’ Als daar fors op ingezet wordt, kan dat volgens Van de Groep vóór 2030 gerealiseerd worden. De BGBB is een van de initiatieven die meehelpt te versnellen.
De Buyer Group Biobased Bouwmaterialen (BGBB)
De Buyer Group Biobased Bouwmaterialen is een initiatief van het Ministerie van Landbouw in aanloop naar de Innovatie Expo 2021. Het is opgezet om vooral het gebruik van biobased bouwmaterialen gemaakt uit reststromen van land- en tuinbouw te stimuleren. Die blijken zeer geschikt om bouwmaterialen te maken. Denk bijvoorbeeld aan paprika- en tomatenstengels, hennep en vlas. Deze biomaterialen kunnen gebruikt worden voor bijvoorbeeld isolatiemateriaal, plaatmateriaal, gevelbekleding, interieurelementen of grondstof voor biocomposieten.
In de praktijk is het voor startende bedrijven en niche-spelers soms best lastig om afnemers te vinden. ‘Een buyergroup is bedoeld en bedacht om opdrachtgevers, in ons geval overheden, semioverheden en een paar particuliere opdrachten, te laten functioneren als launching customer. Met het idee: als je de goede vraag stelt volgt er een oplossing en ontstaat er ook een markt voor partijen die nu nog in niches zitten.’
Vragen waar de BGBB uitvoerig naar kijkt zijn: wat kan er biobased? Wat is er op dit moment op de markt? Hoe kun je een goede vraag stellen aan de markt? Daarnaast is het idee van de BGBB ook dat de partijen die nu meedoen, in de toekomst vaker biobased uitvragen zullen doen. Dat vraagt om een aanpassing van beleid, waarvoor de projecten als leercasus dienen.
De InnovatieExpo 2021
‘De InnovatieExpo 2021 was het startpunt. Voor ons was het een soort mijlpaal. We wilden vooral laten zien waar we mee bezig zijn en wat we gaan doen. Ook wilden we laten zien wat de kansen zijn van biobased bouwen. Ik denk dat dat goed is geweest. We hebben aangetoond wat voor betekenis biobased bouwen kan hebben voor de klimaatopgave, voor boeren, voor de bouwsector en voor de gebruikers van biobased gebouwen. Dat is volgens mij het allerbelangrijkste.’
Inmiddels heeft de groep een eerste bijeenkomst gehad na de Expo en diende vooral als kennismaking, als een duiding van waar de groep precies mee aan de slag gaat. ‘Welke projecten lopen er? Hoe kunnen we daarbij helpen?’
Ambities
Er zijn momenteel 25 partijen aangesloten bij de Buyer Group. Tien daarvan zijn ingestapt met een project. De overige 15 partijen kijken mee en brengen vraagstukken in. ‘Maar die staan nog wat meer op afstand, en gebruiken de kennis en ervaring van de tien partijen voor het maken van hun inkoopbeleid.’
De BGBB heeft nog ruimte voor meer partijen om mee te doen. ‘We kunnen helpen om circulaire en biobased ambities waar te maken. De looptijd van de BGBB is twee jaar, we willen aan het einde wel echt concrete projecten gerealiseerd hebben.’ Nog belangrijker vindt Van de Groep dat er veel kennis en ervaring opgedaan wordt de komende twee jaren. ‘Ik hoop dat we op de Expo van 2023 de resultaten en lessen kunnen delen van diegenen die meegedaan hebben. Daarmee wordt het voor andere partijen alleen maar makkelijker om biobased te bouwen.’
Rol in de circulaire economie en de CO2 opgave
Van de Groep is van mening dat je met biobased bouwen een situatie creëert waarin iedereen wint. ‘Het circulaire element is evident. Biobased bouwmaterialen zijn immers hernieuwbare grondstoffen. Daarnaast is de CO2 reductie groot: we verdringen de CO2-emissie van materialen die met behulp van veel fossiele energie gemaakt moeten worden en slaan zelfs CO2 op in biobased bouwmaterialen. Die CO2 reductie associëren we nu vooral met de energietransitie. Met biobased bouwen realiseer je ook een materialentransitie. We kunnen tegen 2030 al snel een verlaging van 8 megaton per jaar realiseren.’
Van de Groep benadrukt dat hij de rol van het Ministerie van Landbouw geenszins klein acht. ‘Tijdens de Expo zei iemand van het Ministerie van Landbouw dat ze maar een bescheiden speler waren in het politieke, ambtelijke en bestuurlijke speelveld. Daar ben ik het niet mee eens. Land-, tuin- en bosbouw spelen juist een fundamentele rol in het terugdringen van CO2 emissies die gepaard gaan met bouwen. Er liggen hele nieuwe kansen voor boeren, zeker met de toenemende dynamiek rondom het reduceren van stikstofemissies. Daar zou je dus ook best wat steviger op kunnen sturen als ministerie. Het is met al deze voordelen echt een win-win-win-winsituatie om flink in te zetten op biobased bouwen.’