‘Samen oplossingen realiseren’

Vaak willen overheden alle data op orde hebben voordat plannen uitgevoerd kunnen worden. Maar de angst om te beginnen is bij digital twin projecten volgens Wouter Heijnen nergens voor nodig. Heijnen is adviseur innovatie bij de VNG Realisatie en enthousiast over de mogelijkheden van digital twins. Door met elkaar te kijken naar een vraagstuk, kun je leren van het proces door het opzetten van een digital twin, vindt hij. ‘En daar maak je het bestuur misschien wel een stukje innovatiever mee.’

Virtuele representatie

Innovatief dus, die digital twins. Maar wat zijn het en wat kun je ermee? In feite is een digital twin een virtuele representatie van een fysiek object of proces in de werkelijkheid. Je kunt deze twin verschillende datasets uit de werkelijkheid voeden. Zo kun je in een digitale omgeving overzichtelijk verschillende data ophalen in real time en in sommige gevallen ook voorspellen. Het wordt echt interessant, volgens Heijnen, als een digital twin inzicht biedt in een complex vraagstuk. ‘We staan voor veel opgaven’, zegt hij. ‘Al die opgaven hangen samen met elkaar en een digital twin kan heel goed helpen bij het integraal kijken naar die opgaven.’

Vraagstuk voor meer dan alleen gemeente

Heijnen geeft het voorbeeld van een digital twin die gebruikt werd bij de Nijmeegse Vierdaagse. Heel praktisch kun je daarbij zien wat er bijvoorbeeld gebeurt bij het plaatsen van een toiletcabine en hoe smal de doorgang dan wordt. Drukte managen bij een groots evenement wordt op die manier inzichtelijk. ‘Eigenlijk stimuleert de digital twin hierbij de samenwerking tussen verschillende partijen. Het is namelijk een veiligheidsvraagstuk dat niet alleen de gemeente aangaat, maar ook de politie, brandweer en de veiligheidsregio.’

Samen oplossingen bedenken

Die samenwerking vindt Heijnen ook het leuke aan digital twins. ‘Al die verschillende opgaven gaan iedereen aan en iedereen zou daaraan moeten bijdragen’, vertelt hij. ‘Dat betekent dat als je samen de oplossing moet bedenken, dat je samen de oplossing moet realiseren.’ Onder andere daarom is hij ook zo enthousiast over de digital twin community, waarin verschillende lagen van de overheid, de markt en het onderwijs samen optrekken om te werken aan oplossingen.

Aan de slag

Iets wat het werken met een digital twin uitdagend maakt volgens Heijnen, is dat overheden hun beleid  jaren vooruit maken. ‘We zijn bij de overheid gewend om plannen voor het komende jaar al een jaar geleden af te hebben. Maar hoe ga je als overheid om met mensen die vandaag ergens tegenaan lopen en morgen een oplossing willen? Het voordeel van technologie is, dat dit vaak (deels) kan. De winst van digital twins ligt in de integraliteit en het daadwerkelijk aan de slag gaan met een vraagstuk. Daarvan kun je namelijk leren en zo kijken waar we elkaar kunnen helpen en waar beleid of regelgeving mogelijk klemt. Soms moet je gewoon starten en ondervinden waar je tegenaan loopt.’

Beeld: ©VNG Realisatie
Wouter Heijnen

Openheid en transparantie

Over de kritische houding van mensen tegenover een overheid die gegevens opslaat en gebruikt, maakt Heijnen zich geen zorgen: ‘Privacy is een groot goed en complex vraagstuk in het digitale tijdperk, voor zowel inwoners als overheid. Het is wel belangrijk dat de overheid open en transparant is over welke data wordt verzameld en hoe dit wordt gebruikt. Dat is wel spannend. Maar uiteindelijk draagt die transparantie bij aan het vertrouwen in de overheid.’

Uitwisselbare data

Tegelijkertijd kun je met die gegevens anderen helpen. ‘Nederland is een relatief klein land waarin verschillende organisaties aan dezelfde oplossing werken’, zegt Heijnen. ‘Als we ervoor zorgen dat data uitwisselbaar is, hoeven we het wiel niet telkens uit te vinden.’ De gemeente Amsterdam en Utrecht werken bijvoorbeeld samen aan hun eigen een digital twin. Door deze samenwerking te verbreden werken we uiteindelijk in de praktijk aan standaarden. ‘Dat is namelijk de volgende stap’, merkt hij op. ‘We weten al wat de meerwaarde is van digital twins. Nu hebben we een brede ondersteuning nodig, zodat iedereen in de uitvoering dichter tot elkaar gaat komen.’

Praktische sessie

Bij elkaar komen is ook het doel van de volgende sessie van de digital twin community op 15 december. Fysiek deze keer en een praktische sessie waarbij deelnemers nadenken over de belangrijkste vraagstukken die ze willen terugzien in een digital twin. ‘Het moet uitdrukkelijk geen beleidsstuk opleveren’, licht Heijnen toe. ‘We hebben in principe dezelfde agenda en dezelfde opgaven waar we iets mee willen. Met deze sessie bekijken we wat we willen weten en hoe we verder kunnen werken. En hopelijk kunnen we op de volgende InnovatieExpo het resultaat tonen van onze gemaakte plannen.’

Voor meer informatie over digital twins kun je het dossier bekijken van VNG. Op de website van VNG kun je ook meer informatie vinden over een digitaal 3D model van de stad waar gemeente Utrecht en de gemeente Amsterdam samen aan werken.