Baanbrekend Innovatie Expo project viert tienjarig bestaan
In 2021 bestaat de Zandmotor bij Ter Heijde tien jaar. In het kader van deze mijlpaal zullen op Coastal Dynamics 2021 de resultaten worden gepresenteerd van het uiteenlopende onderzoek dat op de Zandmotor is uitgevoerd. Deze grote kunstmatige zandbank is namelijk niet alleen een effectieve bescherming van de Hollandse kustlijn, maar ook een belangrijk onderzoeksgebied.
De zee sleurt constant zand weg van de Nederlandse kusten, waardoor de duinen steeds meer in gevaar komen. Sinds 1979 compenseert Rijkswaterstaat dit proces door zand voor of op de kust bij te storten, en voert daarmee een doorlopende strijd tegen het water.
De Zandmotor was in 2011 een van de baanbrekende projecten die werd gepresenteerd op de Innovatie Expo. In plaats van tegen de zee te vechten door elke vijf jaar het strand op te hogen is er nu gekozen om met de zee samen te werken. Dit uitgangspunt, en het succes waarmee het in praktijk is gebracht, heeft veel internationale aandacht opgeleverd. In 2011 is er in één keer 21,5 miljoen kubieke meter zand van de bodem van de Noordzee op het strand gedeponeerd, om deze vervolgens door de zee langs de Hollandse kust de laten afleveren. Bekijk op de website van de Zandmotor de ingenieuze werking van deze innovatie.
Zo zorgt de Zandmotor ervoor dat de noordwaartse stroming van de zee de Nederlandse kust niet bedreigt, maar beschermt. De 21,5 miljoen kubieke meter zand wordt geleidelijk verspreid als extra stootkussen dat de zee opvangt voordat ze de duinen in gevaar brengt. Deze nieuwe zandvlakte is gedurende de afgelopen tien jaar onderhevig geweest aan contante verandering, maar doordat die verandering geleidelijk is verlopen – in plaats van met een vijfjaarlijkse “reset” – is ze voor de natuur ook een betrouwbaar ecosysteem geworden. Geleidelijk vestigen steeds meer soorten zich op of om de Zandmotor.
Veelzijdig onderzoek
Midden op de zandvlakte staat de Argusmast, van waaruit de ontwikkelingen van de Zandmotor bijgehouden kunnen worden. Op het gebied van onder andere zandverspreiding, duinontwikkeling, flora, fauna en grondwater levert de Zandmotor een rijke voedingsbodem voor onderzoek. Dit heeft veel inzichten opgeleverd in het effect van de Zandmotor op de natuur, lokale recreatie en de ontwikkeling van de regio.
Sinds 2016 is al duidelijk dat de Zandmotor waarschijnlijk langer meegaat dan de 20 jaar waarop in eerste instantie gerekend was. Er is een nieuwe duinenrij ontstaan als gevolg van de stabiele omstandigheden, en de Zandmotor blijkt een populaire bestemming voor vissen en bodemdieren, en daarmee ook voor watervogels. Ook trekt de Zandmotor veel recreanten, zoals kitesurfers, wandelaars en vogelspotters. Omdat het zand afkomstig is van de bodem van de Noordzee, worden er ook regelmatig fossielen gevonden uit de vorige ijstijd.
Het onderzoek op de Zandmotor gaat voorlopig nog met volle kracht vooruit. Op Coastal Dynamics 2021 zullen de resultaten worden gepresenteerd van allerlei verschillende onderzoeken naar de ontwikkeling van de Zandmotor tot nu toe. De resultaten van individuele onderzoeken zijn nu al na te slaan op ResearchGate.
Meer weten?
Kijk op de website van de Zandmotor om alles te lezen over deze innovatie.